Η μοίρα δεν έχει θέση σε μία κοινωνία που επιθυμεί να προχωρήσει μπροστά. Ίσως έχει θέση μόνο στην «υπόγεια την ταβέρνα». Εκεί όπου οι απόκληροι της ζωής, οι «Μοιραίοι» του Βάρναλη, σμίγουν με τους απόκληρους της σύγχρονης πολιτικής σκηνής, τους «Μοιραίους» του ΣΥΡΙΖΑ.
Της Σπυριδούλας Σπανέα *
«Φταίει ο λαός», «φταίει το Σύνδρομο Στοκχόλμης», «φταίει ο εγκλεισμός λόγω Covid», «φταίει η ατζέντα του φόβου», «φταίνε οι δημοσκόποι», «φταίει η απλή αναλογική που εμείς ψηφίσαμε», «φταίνε τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης». Φταίχτες, παντού φταίχτες, για τους ανθρώπους του ΣΥΡΙΖΑ. Οι μόνοι που δεν φταίνε είναι, όπως πάντα, οι ίδιοι. Υπάρχουν πολλοί… αόρατοι εχθροί και, όπως φαίνεται από τις τοποθετήσεις στελεχών, επιστρατεύτηκε αρκετή φαντασία για να βρουν φταίχτες που να μην είναι… συνηθισμένοι προκειμένου να δικαιολογηθεί η εκλογική ήττα της 21ης Μαΐου.
Η απορία είναι μία: γιατί χρειάστηκε να επιστρατεύσουν τόση φαντασία για να βρουν ποιος φταίει; Θα μπορούσαν να ανοίξουν τη συλλογή «Ποιητικά» του Κώστα Βάρναλη και στο ποίημα «Μοιραίοι» να βρουν όλα αυτά που ψάχνουν. «Φταίει το ζαβό το ριζικό μας», «Φταίει ο Θεός που μας μισεί», «Φταίει το κεφάλι το κακό μας», «Φταίει πρωτ΄ απ΄ όλα το κρασί». Βέβαια, για το τελευταίο έχω μία ένσταση γιατί από τότε που τα στελέχη ΣΥΡΙΖΑ έφυγαν από «την υπόγεια την ταβέρνα», το κρασάκι, λένε οι κακές γλώσσες, αντικαταστάθηκε από τον «μαύρο Γιάννη, τον Περιπατητή».
Και κάπου εκεί, στη διαδρομή από την υπόγεια την ταβέρνα μέχρι τον «μαύρο Γιαννάκη τον Περιπατητή», χάθηκε και το αφήγημα. Η κοινωνία εξελίχθηκε και το κόμμα της μείζονος αντιπολίτευσης έμεινε στην… εποχή της Πλατείας με τους Αγανακτισμένους. Τότε, που, εν μία νυκτί, από τα μονοψήφια ποσοστά προήχθη σε αξιωματική αντιπολίτευση, για να ανέβει το 2015 στην εξουσία. «Ω! της αυγής κροκάτη γάζα, γαρούφαλα του δειλινού», όπως γράφει και στους «Μοιραίους» ο Κώστας Βάρναλης…
Ήταν η εποχή της κρίσης. Οι Έλληνες είχαν ανάγκη να πιστέψουν σε κάτι νέο που δεν είχε σχέση με τα, μέχρι τότε, κόμματα εξουσίας. Κι έτσι πίστεψαν ότι αυτός ο νέος -Αλέξης Τσίπρας- που ήταν έτοιμος να σκίσει μνημόνια και να βαράει νταούλια μπορούσε, όπως υποσχόταν, να γεμίσει τη χώρα λεφτόδεντρα. Το αποτέλεσμα τους διέψευσε. Τίποτα από όλα αυτά δεν έγινε. Τα λεφτόδεντρα δεν άνθισαν... Αντίθετα, βρέθηκαν σε ουρές στις τράπεζες να ζητιανεύουν για τις δικές τους καταθέσεις. Να ζητιανεύουν τα χρήματα που είχαν μαζέψει από το υστέρημα τους για μία δύσκολη στιγμή. Ήταν όλοι αυτοί που, λίγα χρόνια αργότερα, ο έμμισθος στρατός του ΣΥΡΙΖΑ θα τους βαφτίσει «κυρ – Παντελήδες»…
Ήρθαν οι εκλογές του 2019. Ο λαός επέλεξε τη Νέα Δημοκρατία ως πρώτο κόμμα αλλά αποφάσισε να δώσει μία δεύτερη ευκαιρία στον ΣΥΡΙΖΑ, μέσα από τον σπουδαίο ρόλο της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Με το μυαλό στην «εποχή της Πλατείας», τότε που κατέφεραν να βρεθούν από τους «Αγανακτισμένους» στο Μαξίμου, αποφάσισαν να πορευτούν με την ίδια συνταγή καθώς, όπως όλα δείχνουν, δεν ξέρουν και κάτι άλλο. Πίστεψαν ότι με το ίδιο αφήγημα θα επέστρεφαν νικητές. Μόνο που η εποχή έχει αλλάξει και οι Έλληνες είδαν τη χώρα, υπό την ηγεσία του Κυριάκου Μητσοτάκη, να διέρχεται μέσα από ύφαλους και σκόπελους διεθνών και εθνικών κρίσεων, να επιβιώνει και να επανακατακτά τη χαμένη αξιοπρέπειά της στο διεθνές στερέωμα.
Τέσσερα χρόνια στην αντιπολίτευση ο ΣΥΡΙΖΑ επένδυσε και πάλι στη ρητορική μίσους της Πλατείας των Αγανακτισμένων. Αυτή τη φορά τη μετέφερε από την Πλατεία στις Σελίδες Κοινωνικής Δικτύωσης και ενίοτε μέσα στη Βουλή. Μόνο που το ημερολόγιο δεν έγραφε 2011… Η κοινωνία είχε προχωρήσει.
Άσκηση επιθετικής πολιτικής, έλλειψη προτάσεων και ειρωνείες. Ειρωνείες και επιθέσεις με στόχο, ως επί το πλείστον, τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Ό,τι δεν μπορούσαν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να φτάσουν, προσπαθούσαν να το αποδομήσουν. Έδινε λύσεις σε κρίσιμα θέματα ο Πρωθυπουργός, «Μεσσία» τον αποκαλούσαν ειρωνικά οι πληρωμένοι λογαριασμοί. Οι ψηφοφόροι όμως έβλεπαν τις λύσεις.
Με την έλευση του 2023, και πριν ανακοινωθούν οι εκλογές, ο ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισε να απέχει από κάθε ψηφοφορία στη Βουλή. Εξάλλου, ο πρόεδρος Αλέξης Τσίπρας από την εποχή που βρισκόταν στα θρανία αυτό ξέρει να κάνει πολύ καλά. Λες και ο λαός είχε ψηφίσει τους βουλευτές του κόμματος μόνο για να παίρνουν τη βουλευτική αποζημίωση. Δεν ήταν όμως μονάχα η απόφαση της αποχής των τελευταίων μηνών. Τέσσερα χρόνια κύλησαν με νωθρότητα και χωρίς ουσιαστικές παρεμβάσεις. «Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα…»…
Και φτάνει η ώρα της προεκλογικής εκστρατείας. Το προεκλογικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ έμοιαζε με… κουρελού: ρητορική Πλατείας 2011, λίγο πρόγραμμα Θεσσαλονίκης, αυξήσεις στο δημόσιο, αυξήσεις στις συντάξεις, μειώσεις στα καύσιμα, μειώσεις στον ΦΠΑ των τροφίμων και όλα αυτά σε ένα οικονομικό «κουστούμι» που άγγιζε τα 20 δις ευρώ. Μόνο που τα λεφτόδεντρα του 2011 είχαν μαραθεί στην πλατεία Συντάγματος πριν προλάβουν να ανθίσουν. Ο λαός πλήρωσε ακριβά τους μαθητευόμενους μάγους. Κουράστηκε να προσμένει «κάποιο θάμα». Η μοίρα δεν έχει θέση σε μία κοινωνία που επιθυμεί να προχωρήσει μπροστά. Ίσως έχει θέση μόνο στην «υπόγεια την ταβέρνα». Εκεί όπου οι απόκληροι της ζωής, οι «Μοιραίοι» του Βάρναλη, σμίγουν με τους απόκληρους της σύγχρονης πολιτικής σκηνής, τους «Μοιραίους» του ΣΥΡΙΖΑ.
* Η Σπυριδούλα Σπανέα είναι δημοσιογράφος στην "Καθημερινή" και έχει βραβευτεί με το Βραβείο του Ιδρύματος Μπότση.
