Υπάρχουν 5 αρνητικά συναισθήματα που μπορεί να δράσουν άμεσα στα λιποκύτταρα μας και να προκαλέσουν αύξηση βάρους, μεταξύ των άλλων κακών που μας προκαλούνε. Τα αναγνωρίζουμε και τα αντιμετωπίζουμε. Κι αν το να νοιώσετε καλύτερα δεν είναι από μόνο του κίνητρο, τότε σκεφθείτε ότι θα κάνετε καλό και στη σιλουέτα σας!
Συγκεκριμένα τα συναισθήματα της μοναξιάς, του άγχους, της στέρησης, της ανησυχίας και της ανίας κάνουν πραγματικά μεγάλο κακό στον οργανισμό μας, πέρα από το κακό που κάνουν στον ψυχισμό μας.
Τα αναγνωρίζεται; Όλοι τα αισθανόμαστε κάπου κάπου. Δεν μπορούμε να μη νοιώθουμε μοναξιά όταν είμαστε μόνοι ή να μην νοιώθουμε άγχος όταν έχουμε πολλές ευθύνες ή υποχρεώσεις, μπορούμε όμως να αναγνωρίσουμε την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε και να κάνουμε κάτι για να την βελτιώσουμε άμεσα, όπως και όσο μπορούμε.
1. Μοναξιά
Η μοναξιά παρεμβαίνει στις ορμόνες της πείνας. Σε μελέτη στο Hormones and Behavior βρέθηκε πως οι άνθρωποι που νιώθουν μόνοι έχουν στο κυκλοφορικό τους υψηλότερα επίπεδα της ορμόνης που διεγείρει την όρεξη, της γρελίνης, μετά το φαγητό, κάτι που τους κάνει να πεινούν πιο γρήγορα.
Αντίδοτο: Η μοναξιά δυστυχώς πλήττει όλο και περισσότερους ανθρώπους, ειδικά στις σύγχρονες κοινωνίες. Μην αφήνετε τον εαυτό σας μόνο του. Όταν νοιώθετε μοναξιά τηλεφωνήστε σε μια φίλη ή έναν φίλο ή σε κάποιον δικό σας. Και όσο κλισέ κι αν ακούγεται, είναι απόλυτα αληθινό: το καλύτερο αντίδοτο στη μοναξιά είναι ένα κατοικίδιο, μικρό ή μεγάλο ανάλογα με τον χώρο και τον χρόνο σας. Σίγουρα ο σκύλος είναι ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου αλλά και ένα γατάκι είναι εξίσου καλή συντροφιά και είναι πολύ πιο ανεξάρτητο και αυτοεξυπηρετούμενο. Καλή ιδέα είναι και τα χόμπυ όπως για παράδειγμα ο χορός ή το βόλλευ, δεν μπορεί κάτι θα σας ευχαριστεί πολύ! Βρείτε τις κατάλληλες ομάδες ή τους συλλόγους και ξεκινήστε αμέσως! Εκτός από το ότι θα ασχολείστε με κάτι που σας αρέσει, θα έχετε και την ευκαιρία να γνωρίσετε ανθρώπους με τα ίδια ενδιαφέροντα και τα ίδια γούστα. Τέλος, υπάρχει και η εθελοντική εργασία, αν έχετε κοινωνικές ευαισθησίες. Ένα πρωινό καθαρίζοντας μια παραλία από τα σκουπίδια, για παράδειγμα, με μία οργανωμένη δράση, θα σας κάνει να αισθάνεστε "γεμάτοι" και θα σας δώσει, φυσικά, και την ευκαιρία να γνωρίσετε καινούργιους ανθρώπους με τους οποίους μοιράζεστε τουλάχιστον ένα κοινό, για αρχή, σίγουρα, την ενδιαφέρον σας για το περιβάλλον.
2. Άγχος
Το άγχος πυροδοτεί την αποθήκευση λίπους. Όταν έχεις άγχος, αυξάνεται η παραγωγής της αδρεναλίνης, η οποία κάνει τα λιποκύτταρα να αποβάλουν τα αποθέματα των λιπαρών οξέων τους στο κυκλοφορικό, όπου μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως ενέργεια. Στο μεταξύ, η κορτιζόλη μαζεύει τα αχρησιμοποίητα λιπαρά οξέα και τα αποθηκεύει στην κοιλιά.
Αντίδοτο: Το άγχος τείνει να γίνει συνώνυμο με τη ζωή μας στις μοντέρνες κοινωνίες. Συχνά μοιάζει να ζούμε σε ένα μόνιμο άγχος. Η δουλειά, το σπίτι, οι λογαριασμοί, η εμφάνιση μας, η οικογένεια. Ακόμα και αυτά που θα έπρεπε να μας χαροποιούν, μας αγχώνουν πολλές φορές. Κυρίως αγχωνόμαστε με τον χρόνο. Πώς θα τα προλάβουμε όλα; Πώς θα είμαστε καλοί, αν όχι τέλειοι, σε όλα; Πώς θα ανταπεξέλθουμε εγκαίρως σε όλες τις υποχρεώσεις; Πώς θα σταματήσουμε τον χρόνο που αφήνει τα σημάδια του πάνω μας; Το καλύτερο αντίδοτο είναι πρώτα από όλα να αποδεχθούμε πως δε γίνεται να είμαστε σε όλα τέλειοι πάντα. Έπειτα να βάλουμε σε μια σειρά τις προτεραιότητες μας και να οργανώσουμε τον χρόνο μας ώστε να κάνουμε αυτά που είναι πιο σημαντικά ή επείγοντα. Σιγά-σιγά ο σωστός προγραμματισμός θα μας γίνει συνήθεια και τότε, ως εκ θαύματος, θα αρχίσει να μας φτάνει ο χρόνος, θα αρχίσει να μειώνεται το άγχος όταν καταλάβουμε ποια είναι τα πραγματικά σημαντικά και με λιγότερο άγχος και περισσότερο προγραμματισμό θα αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε τα πάντα πιο αποτελεσματικά οπότε θα έχουμε όλο και λιγότερους λόγους να αγχωνόμαστε.
3. Στέρηση
Η στέρηση συχνά εκδηλώνεται ως πείνα. Εάν νιώθεις πως στερείσαι, ή κάποιος σου στερεί κάτι, τότε είναι πολύ πιθανό να καταλήγεις να τρως παραπάνω απ’ όσο χρειάζεσαι. Κι αν προσπαθείς να αντισταθείς, θα νιώθεις ακόμα πιο ισχυρή επιθυμία γι’ αυτό, σύμφωνα με μελέτη στο Journal of Eating.
Αντίδοτο: Καταρχήν, αφού μιλάμε για το σώμα μας πρώτα, δεν πρέπει να στερούμε στον εαυτό μας αυτά που επιθυμεί, σε ένα λογικό πλαίσιο και με μέτρο, φυσικά. Αν μας αρέσουν τα γλυκά είναι λάθος να στερήσουμε από τον εαυτό μας αυτή την απόλαυση τελείως. Τώρα, αν παίρνουμε εύκολα βάρος και πρέπει να προσέχουμε, δε χρειάζεται να τρώμε κάθε μέρα ένα παγωτό ή μία πάστα. Το γλυκό μπορεί να είναι η εβδομαδιαία μας απόλαυση, μία μέρα την εβδομάδα, την οποία θα απολαμβάνουμε στο έπακρο και χωρίς τύψεις. Και φυσικά αυτή τη μία μέρα θα φάμε ένα καλό κομμάτι, όχι μία ολόκληρη τούρτα! Για τις υπόλοιπες μέρες υπάρχουν πολλά υποκατάστατα όπως αποξηραμένα φρούτα και μπισκότα ολικής άλεσης, χωρίς ζάχαρη. Και πάλι θα φάμε ένα μπισκοτάκι μετά το φαγητό κι όχι ένα ολόκληρο κουτί. Τέλος, αποφεύγουμε δια ροπάλου τις εξαντλητικές δίαιτες που κάνουν κακό και στο μεταβολισμό αλλά και στα νεύρα μας. Συμβουλευόμαστε έναν επαγγελματία διαιτολόγο και βγάζουμε μαζί του ένα πρόγραμμα. Αυτά όταν η στέρηση προέρχεται από την κοιλίτσα μας. Όταν η στέρηση προέρχεται, όμως, από την ψυχή μας και τότε τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Για αρχή, αποσυνδέουμε στον εγκέφαλο μας το φαγητό από τη συναισθηματική στέρηση που νοιώθουμε. Υπάρχει αυτό που λέμε "comfort food", τα πατατάκια, οι σοκολάτες, τα παγωτά και τα μπέργερ είναι τα πιο συνηθισμένα φαγητα που μας "ζεσταίνουν" όταν δε νοιώθουμε καλά. ΟΚ, όλοι μπορεί να το κάνουμε κάποια στιγμή, για μια μέρα ή για μια εβδομάδα, το πολύ! Το φαγητό δεν είναι υποκατάστατο για τη συναισθηματική στέρηση και εάν συνειδητοποιήσουμε πως χάνουμε τον έλεγχο καλό είναι να επισκεφθούμε κάποιον ειδικό ψυχολόγο ή life coach, άμεσα.
4. Ανησυχία
Η ανησυχία οδηγεί πολύ συχνά σε διατροφικές διαταραχές. Σε μελέτη στο Eating and Weight Disorders η ανησυχία χαρακτηρίζεται ως "ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που σχετίζονται με την αύξηση βάρους". Μάλιστα, τα δύο τρίτα των ανθρώπων με διατροφικές διαταραχές υποφέρουν από ανησυχία.
Αντίδοτο: Καταρχήν καλό είναι να διαχωρίσουμε την απλή ανησυχία που όλοι νοιώθουμε κάποιες στιγμές και για συγκεκριμένους λόγους που δικαιολογούν την ανησυχία μας. Για παράδειγμα, ανησυχία για την πορεία των σπουδών μας ή των σπουδών των παιδιών μας πριν από κάποιες εξετάσεις ή για κάποια προαγωγή ή αύξηση που περιμένουμε ή για κάποιο αγαπημένο πρόσωπο που αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα ή για κάποιο θέμα υγείας μας ή κάποιο οικονομικό θέμα που μας ανησυχεί. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που μπορεί να μας κάνουν να νοιώθουμε κάποια ανησυχία. Τους κατανούμε, ψάχνουμε να βρούμε λύσεις και ενεργούμε ανάλογα. Αν μας αγχώνουν οι σπουδές των παιδιών μας για παράδειγμα φροντίζουμε να είμαστε ενήμεροι για την πορεία τους και τα βοηθάμε αν χρειαστεί, όπως μπορούμε. Αν μας αγχώνει ένα οικονομικό θέμα, προσπαθούμε να οργανώσουμε τα οικονομικά μας και βάζουμε ένα χρονοδιάγραμμα για την επίλυση του, π.χ. για την αποπληρωμή μιας οφειλής. Υπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις όπου η ανησυχία ξεφεύγει από αυτά τα διαχειρίσιμα πλαίσια, γίνεται μια μόνιμη κατάσταση και συχνά μας "πνίγει". Σε αυτή την περίπτωση και πάλι θα πρέπει να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό. Αν η ανησυχία εκδηλώνεται πιο πολύ ως αμηχανία και βρίσκουμε "διαφυγή" στο φαγητό, ξεκινάμε από έναν καλό διαιτολόγο και βρίσκουμε τρόπους να διώχνουμε το φαγητό από το μυαλό μας ως λύση. Εάν η κατάσταση αρχίζει να μας επηρεάζει έντονα ψυχοσωματικά, τότε καλό είναι να συμβουλευτούμε έγκαιρα κάποιον ειδικό πριν η ανησυχία αρχίσει να εκδηλώνεται με διάφορες φοβίες.
5. Ανία
Η ανία ή αλλιώς βαρεμάρα, μπερδεύει τον εγκέφαλο μας. Όταν βαριέσαι, δεν κάνεις έξυπνες διατροφικές επιλογές και τρως συναισθηματικά, σύμφωνα με μελέτη στο Journal of Health Psychology.
Αντίδοτο: Σε μια εποχή που έχουμε τόσες επιλογές γύρω μας, η ανία δε θα έπρεπε να υπάρχει! Κι όμως, η καθιστική ζωή, το διαδίκτυο, η τηλεόραση κι όλα αυτά που μας απορροφούν και συχνά μας αποχαυνώνουν είναι οι μεγαλύτεροι "ένοχοι" για την ανία που συχνά νοιώθουμε. Κλείστε τον υπολογιστή, την τηλεόραση, τα social media και βγείτε μία βόλτα. Δε χρειάζεται να πάτε κάπου συγκεκριμένα, απλά περπατήστε κάπου όμορφα τουλάχιστον μισή ώρα κάθε μέρα. Παντού υπάρχουν όμορφες γωνιές να ανακαλύψετε, ακόμα και στο κέντρο της πόλης, σε ένα πάρκο, δίπλα στη θάλασσα. Το περπάτημα κάνει πολύ καλό στην υγεία, ασκεί το σώμα και "καθαρίζει" το μυαλό μας, μας κάνει να σκεφτόμαστε πιο καθαρά. Είναι το τέλειο αντίδοτο σε στιγμές βαρεμάρας αλλά και όταν κάτι μας απασχολεί σοβαρά. Πέρα από το περπάτημα, τα χόμπυ είναι κάτι που μας βοηθάει να καταπολεμήσουμε τόσο την άνια όσο και τη μοναξιά. Όσο λιγότερο μένουμε κλεισμένοι μέσα στο σπίτι και στον πλασματικό "μικρόκοσμο" του διαδικτύου, τόσο περισσότερες ευκαιρίες έχουμε να διασκεδάσουμε και τόσο λιγότερο θα τρώμε απλά "γιατί βαριόμαστε". Όσο πιο ποιοτικός γίνεται ο χρόνος μας, τόσο πιο ποιοτική θα γίνεται και η διατροφή μας. Και στο τέλος, θα μας ευχαριστεί όχι μόνο το σώμα μας αλλά και το πνεύμα μας και η ψυχή μας!
της Εύας Κουτουμάνου
