Η Δωροθέα Ιωάννου, η πρώτη γυναίκα CEO σε P&I Club – Ναυτασφαλιστικό Οργανισμό, μιλάει για την "αέναη ελληνική ναυτιλία" σε μία αποκλειστική συνέντευξη στο HDN.
Συνέντευξη στη Σπυριδούλα Ίριδα Σπανέα
Το χαμόγελο λάμπει στο πρόσωπο της Δωροθέας Ιωάννου και το ζεστό βλέμμα της σε κάνουν να την συμπαθήσεις από την πρώτη στιγμή. Ίσως κάποιος να δυσκολευτεί να πιστέψει ότι πίσω από την προσεγμένα ωραία εμφάνιση και την ευγενέστατη συμπεριφορά κρύβεται η πρώτη γυναίκα CEO σε P&I Club – Ναυτασφαλιστικό Οργανισμό και πιο συγκεκριμένα στο American P&I Club. Όμως και αυτά συμπεριλαμβάνονται στα συστατικά της επιτυχίας της. Σίγουρα είναι η γυναίκα που ξέρει να δημιουργεί ομάδες και ξέρει να κερδίζει τον θαυμασμό και την αγάπη των ανθρώπων που βρίσκονται δίπλα της.
Η Δωροθέα Ιωάννου γεννήθηκε στην Αμερική και ήταν η μεγαλύτερη από τέσσερα παιδιά μιας συντηρητικής οικογένειας. Ο γιατρός πατέρας της έχει αφήσει «όνομα» στην Ομογένεια καθώς πλήρωνε ακόμα και το ταξί των πελατών του που δεν διέθεταν χρήματα. Η ιστορία της ζωής της είναι εντυπωσιακή και ο τρόπος που την αφηγείται κερδίζει κάθε ακροατή. Ας παρακολουθήσουμε λοιπόν την πορεία της πρώτης γυναίκας Διευθύνουσας Συμβούλου εταιρείας διαχείρισης αλληλοασφαλιστικού οργανισμού αστικής ευθύνης πλοιοκτητών του Διεθνές Αλληλοναφτασφαλιστικού Συλλόγου (International Group) στα 167 χρόνια που έχουν περάσει από την ίδρυση των πρώτων εταιρειών του σημερινού Συλλόγου.
Η Δωροθέα Ιωάννου με τον αείμνηστο πατέρα της Δρ. Γιώργο Ιωάννου
«Γεννήθηκα στην Αμερική. Οι γονείς μου ήταν Ελληνοκύπριοι και ο πατέρας μου γιατρός, αρκετά γνωστός στην κοινότητα της Αμερικής. Ξεκίνησα σε ελληνικό σχολείο και όταν μετακομίσαμε στα προάστια, πήγα σε Αμερικάνικο δημόσιο. Όμως τα απογεύματα συνέχιζα το ελληνικό σχολείο, στην εκκλησία του Τιμίου Σταυρού του Whitestone της Νεας Υόρκης μέχρι και την τελευταία τάξη του απογευματινού προγράμματος στο Γυμνάσιο και έδωσα και εξετάσεις. Θυμάμαι ότι έλεγα στη μαμά μου ότι δεν χρειάζεται να πάω σε ελληνικό σχολείο γιατί ζω στην Αμερική και δεν θα το χρειαστώ. Τελικά, βέβαια το χρειάστηκα!», λέει στο «HDN» γελώντας, και προσθέτει: « Όμως είναι πολύ σημαντικό εμείς, οι Έλληνες του εξωτερικού, να γνωρίζουμε όχι μόνο τη γλώσσα αλλά την κουλτούρα, την ιστορία, τη θρησκεία, τα ήθη και τα έθιμα, όλα αυτά που σημαίνουν Ελλάδα. Μεγάλωσα και έμαθα από μικρή να είμαι υπερήφανη για την ιστορία της Ελλάδος αλλά και για τη γλώσσα μας. Αυτό βέβαια οφείλεται και στην οικογένειά μου. Σπούδασα πολιτικές επιστήμες και βυζαντινή ιστορία στο πρώτο πτυχίο. Συνέχισα στη νομική καθώς στην Αμερική αποτελεί δεύτερο πτυχίο (Juris Doctor). Θυμάμαι όταν πήγα να δώσω για την άδεια, ο πατέρας μου, ο οποίος είχε σπουδάσει ιατρός στην Ελλάδα και έπρεπε να δώσει ξανά εξετάσεις για να πάρει την άδεια για εξάσκηση της ιατρικής στην Αμερική, μου είπε χαριτολογώντας «εγώ ήρθα σε αυτή τη χώρα μετανάστης, και τα αγγλικά μου δεν ήταν καλά, αλλά πέρασα με την πρώτη. Εσύ που γεννήθηκες και σπούδασες εδώ εάν δεν πάρεις την άδεια για τη νομική με την πρώτη, να μη γυρίσεις σπίτι!» Εννοείτε πως πέρασα και εγώ με τη πρώτη! Είχα διαλέξει τη νομική διότι η τάση μου ήταν να μπω στην πολιτική καθώς ήμουν ενεργό μέλος σε συλλόγους και φορείς».
Και κάπου εκεί ήρθε ο φτερωτός θεός στο πρόσωπο ενός Έλληνα φοιτητή. Η γνωριμία τους έμελλε να αλλάξει τη ζωή της Δωροθέας Ιωάννου. «Κατά τη διάρκεια της φοίτησής μου γνώρισα τον πρώην σύζυγό μου που ήταν φοιτητής από Ελλάδα και σπούδαζε οικονομικά. Γνωριστήκαμε, ερωτευτήκαμε και είπαμε, αρχικά, να μείνουμε στη Νέα Υόρκη αλλά όταν τελείωνα τη νομική άρχισε να μου μιλάει για την Ελλάδα. Ήμουν, ήδη, παντρεμένη και ερωτευμένη. Έτσι αποφασίσαμε να συνεχίσουμε στην Ελλάδα. Ήρθαμε το 1997 χωρίς να ξέρω κανέναν και χωρίς να έχω ευχέρεια λόγου στα ελληνικά. Ως δικηγόροι, η δύναμή μας είναι ο λόγος, η γλώσσα. Καταλάβαινα ότι θα χρειαζόμουν χρόνια για να ανταγωνιστώ τους Έλληνες δικηγόρους. Έτσι, έπρεπε να σκεφτώ κάτι άλλο. Ήταν μία δύσκολη εποχή, χωρίς δουλειά και χωρίς να θέλει να μου δώσει κανείς δουλειά. Μέσα από το Πανεπιστήμιο, μού βρήκαν κάτι σαν άσκηση στο κέντρο της Αθήνας όπου ασχολιόμουν με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο αλλά κατάλαβα ότι ούτε εκεί θα μπορούσα αποτελεσματικά να ανταγωνιστώ. Άρχισα πάλι να ψάχνω για να βρω που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν τα δικά μου τα ταλέντα. Κατέληξα ή στον τουρισμό ή στη ναυτιλία. Κατέληξα στη ναυτιλία γιατί είδα τη δύναμη της χώρας και βέβαια, όλα είναι στα αγγλικά. Απάντησα σε μία αγγελία στη «Ναυτεμπορική» για ασκούμενη παρόλο που εγώ ήμουν δικηγόρος στη Νέα Υόρκη και έβγαζα, π.χ., 150 δολάρια την ώρα ως δικηγόρος ενώ εδώ στην Ελλάδα ήθελαν να μου δώσουν τον μήνα τόσα. Ο δικηγόρος ήταν μόνος του και έτσι έπεσαν πολλά πάνω μου. Για εμένα όμως ήταν το μεγαλύτερο σχολείο. Πήγαινα σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες και στο δικαστήριο στον Πειραιά. Έμαθα πως λειτουργεί το ελληνικό δικαστικό σύστημα και δικτυώθηκα. Βέβαια, έκανα έρευνα, διάβαζα, έτρεχα και ένιωθα ότι κερδίζω. Σιγά σιγά άρχισα να γνωρίζω κόσμο και στη ναυτιλία. Γνώρισα έναν πλοιοκτήτη, Βασίλης Νκαβογιάννης ο οποίος είχε και μία επιχείρηση που έκανε ναυτασφάλειες. Συνεταίρος του ήταν η Ιωάννα Τοπάλογλου. Μιλήσαμε και μου είπε τον Ιανουάριο του 1998 να πάω στην εταιρία του. Ήθελαν να προσφέρουν νομική καθοδήγηση στις ναυτασφάλειες και να κάνουν αναβάθμιση της εταιρείας. Μαζί με την Ιωάννα Τοπάλογλου και έναν συνταξιούχο καπετάνιο φτιάξαμε μία ομάδα. Έτσι βρέθηκα στον χώρο. Το καλό με αυτή την εταιρεία είναι πως ό,τι έμπαινε στον χώρο όλοι το έβλεπαν. Τότε είχαμε Fax και όταν ερχόταν κάποιο Fax όλοι το έβλεπαν. Έτσι έμαθα για όλα τα κομμάτια της δουλειάς. Εκεί έμεινα οκτώ χρόνια. Η Ιωάννα Τοπάλογλου ήταν ο πρώτος μου επαγγελματικός μέντορας και ακόμη και σήμερα είναι μέντορας και καλή μου φίλη αλλά και σαν δεύτερη μαμά. Μου έμαθε πώς να διαχειρίζομαι καταστάσεις και κρίσεις».
- - Πως καταφέρατε να επιβιώσετε σε ένα τόσο ανταγωνιστικό περιβάλλον;
«Ένα από τα μυστικά της επιτυχίας είναι να δουλεύεις σκληρά και να μη θεωρείς τίποτα δεδομένο. Πρέπει να βάζεις το 100% των δυνατοτήτων σου και να ξέρεις ότι συνεχώς θα πρέπει να μαθαίνεις. Πάντα θα έχεις πράγματα να μάθεις τόσο από αυτούς που βρίσκονται πάνω από εσένα όσο και από αυτούς που βρίσκονται κάτω από εσένα αλλά και από τους γύρω σου. Αυτό μου το είχε πει η Ιωάννα Τοπάλογλου. Το βλέπω και σήμερα. Απολαμβάνω να μαθαίνω πράγματα από τα νέα παιδιά. Ποια είμαι εγώ που θα πω ότι επειδή είμαι διευθύντρια δεν μπορώ να μάθω κάτι από τη νέα γενιά;»
Η Ηγεσία της Διαχειρίστριας εταιρείας του American P&I Club
Από τα πρώτα βήματα στο «τιμόνι» της American P&I Club
Η Δωροθέα Ιωάννου γυρίζει τον χρόνο πίσω και μας αφηγείται τη… ρότα της ανάμεσα σε ύφαλους και σκόπελους και πως βρέθηκε στο τιμόνι της American P&I Club.
«Σιγά σιγά, απέκτησα καλή φήμη για τον διακανονισμό ναυτιλιακών ατυχημάτων. Στο American P&I Club, κάνουμε μόνο αστική ευθύνη, ενώ τότε έκανα τα πάντα (ζημιές και καθυστερήσεις από απεργίες, δικαιώματα της τράπεζας πάνω στα βαπόρια, ιδίες ζημιές, κλπ). Επειδή κάναμε όλες τις ασφάλειες απέκτησα και πολύ καλές γνώσεις πάνω στο ποιος είναι υπεύθυνος για την κάθε συνέπεια ενός συμβάν. Εμείς εκπροσωπούσαμε τον πλοιοκτήτη αλλά έπρεπε να έχουμε και καλές σχέσεις με τον ασφαλιστή για να μπορούμε να προστατεύσουμε τον πελάτη μας και να έχουμε και αξιοπιστία. Μέσα από τη δουλειά γνώρισα τους ανθρώπους που έχουν αυτή την διαχειρίστρια εταιρεία του American P&I Club. Πήγαινα στην Αμερική καθώς είχαμε ασφαλιστές και στην Αμερική. Μία από τις εταιρείες ήταν αυτή. Γνωρίστηκα με τους υπεύθυνους και μία ημέρα όπως συζητούσαμε διάφορα στα γραφεία τους, ο COO με ρώτησε, «μήπως θέλεις δουλειά?». Ξαφνιάστηκα και του είπα ότι είμαι ευχαριστημένη με τη δουλειά μου αλλά εάν αποφασίσει ποτέ να ανοίξει γραφείο στην Ελλάδα, να με πάρει τηλέφωνο! Από το 2004 άρχισαν να το σχεδιάζουν. Για εμένα ήταν μεγάλη ευκαιρία γιατί ήταν αμερικάνικη εταιρεία στην Ελλάδα. Είμαι Ελληνοαμερικανίδα που ζει στην Ελλάδα οπότε ήταν η τέλεια δουλειά για εμένα. Θυμάμαι που με μεγάλη δυσκολία πήγα στην Τοπάλογλου και της είπα ότι αυτό το χρωστάω στον εαυτό μου. Το να μπεις σε μία εταιρεία όταν ξεκινάει έχεις πιο μεγάλες προοπτικές. Με υποστήριξε. Έτσι ήμουν από τους πρώτους. Στην αρχή ήμασταν πέντε άτομα και τώρα, σχεδόν, είκοσι. Όπως έκανα και στην προηγούμενη εταιρεία έκανα και εδώ, δηλαδή εξειδίκευση πάνω στον χειρισμό της αστικής ευθύνης και της νομικής προστασίας. Εμένα πάντα ο στόχος μου ήταν να «κλείνω» της υποθέσεις με όσο το δυνατόν λιγότερα χρήματα ώστε να μη χάσει χρήματα ο πλοιοκτήτης και να μη χάσει και η ασφαλιστική, έτσι απέκτησα όνομα στη διαπραγμάτευση αλλά πάντα δίκαια για όλους. Έψαχνα τη «χρυσή τομή». Δούλεψα με την ίδια λογική που δούλευα και στην προηγούμενη μου δουλειά και σιγά σιγά άρχισαν οι αναβαθμίσεις. Όταν ανέλαβα το γραφείο δεν μου το ζήτησαν αλλά από μόνη μου σκέφτηκα ότι θα έπρεπε να εκπροσωπήσω την εταιρεία και να φέρω πελατεία. Μετά έγινα business development manager και έφτιαξα για την ελληνική αγορά ένα μοντέλο που χρησιμοποιούσε όλα τα στελέχη σε όλα τα τμήματα ώστε να είμαστε πιο αποτελεσματικοί. Αυτό το πλάνο, το μετέφερα και σε επίσημο μοντέλο, και υιοθετήθηκε σε όλα τα γραφεία της εταιρείας. Αυτό ήταν το πρώτο μου βήμα σε παγκόσμιο επίπεδο.»
Τι είναι όμως ένας αλληλοαφαλιστικός οργανισμός; Η κ. Ιωάννου με μεγάλη προθυμία μας εξηγεί: «Στον κόσμο υπάρχουν 13 αλληλοασφαλιστικοί οργανισμοί που είναι μέλη του Διεθνούς Αλληλοναυτασφαλιστικού Συλλόγου. Εμείς είμαστε η μόνη αμερικανική. Οι περισσότερες είναι αγγλικές και σκανδιναβικές εταιρείες. Ο καθένας από εμάς ασφαλίζει μέχρι 10.000.000. Από τα 10.000.000 και πάνω αντασφαλίζουμε μαζί. Δηλαδή οι πελάτες όλων αλληλοασφαλίζονται. Πρέπει να είναι το πιο μεγάλο αντασφαλιστικό πρόγραμμα στον κόσμο και ασφαλίζει πάνω από το 90% του παγκόσμιου στόλου. Χωρίς το πιστοποιητικό ασφάλισης από το P&I Club το καράβι δεν μπορεί να συμμετέχει εύκολα στο παγκόσμιο εμπόριο διότι οι Αρχές της κάθε χώρας το απαιτεί. Καλύπτουμε σχεδόν τα πάντα από τις πιθανές ευθύνες προς τρίτους ενός πλοίου. Ακόμα και εάν, π.χ., πτωχεύσει ο πλοιοκτήτης εξασφαλίζουμε τον επαναπατρισμό των ναυτικών. Γενικά θεωρώ πως υποστηρίζουμε το παγκόσμιο εμπόριο σε όλα τα επίπεδα και είμαι υπερήφανη για αυτό».
- Ποιος θεωρείτε ότι ήταν ο πρώτος σκόπελος που ξεπεράσατε στον χώρο της παγκόσμιας ναυτιλίας;
«Να βρω μια δουλειά. Να βάλω το πόδι κάπου. Δεν ήξερα κανέναν στην Ελλάδα. Το πρώτο καιρό, είχαμε πάει ταξίδι και θυμάμαι έβλεπα τα αστέρια στον ουρανό της Μονεμβάσιας και σκεφτόμουν τι θα κάνω.»
- Σε μία τόσο δύσκολη περίοδο πως καταφέρατε το δικό σας Club να είναι μέσα στα κορυφαία;
«Είμαστε το πιο μικρό από τα 13 αλλά έχουμε μεγαλώσει αρκετά. Πριν από 20 χρόνια είχαμε περίπου 3-4.000.000 σε τονάζ και σήμερα είμαστε 20.000.000. Σαν αλληλοασφαλιστικός οργανισμός δεν κυνηγάμε το κέρδος. Πάντα εστιάζουμε στην ισορροπία. Για την πελατεία μας λειτουργήσαμε σαν το άλλο χέρι του πλοιοκτήτη και αυτό εκτιμήθηκε από την ελληνική αγορά. Αυτό που έχουμε καταφέρει, σε όλες τις χώρες που δουλεύουμε αλλά ειδικά εδώ στην Ελλάδα, είναι να χτίσουμε πολύ γερές σχέσεις. Επενδύσαμε στους ανθρώπους στην Ελλάδα και στο ταλέντο τους. Δεν φέραμε κόσμο από έξω. Το ταλέντο εδώ είναι απίστευτο. Είχα διαβάσει μία μελέτη που έλεγε ότι οι Έλληνες δουλεύουν περισσότερο από όλους τους Ευρωπαίους και το πιστεύω διότι το βλέπω.»
- Εσείς πόσες ώρες δουλεύετε;
«Η αλήθεια είναι πως δεν σταματάω (γέλια). Βέβαια είμαι ιδιαιτέρως τυχερή με τους ανθρώπους που έχω γύρο μου. Ο τρόπος που έχω προχωρήσει είναι, πριν κάνω ένα βήμα, προετοιμάζω τον άλλον από πίσω. Εάν ο άλλος μπορεί να αναλάβει πράγματα, τότε και εγώ θα μπορώ να προχωρήσω και να κάνω περισσότερα, και ο επόμενος το ίδιο, και η εταιρεία κερδίζει – όλοι κερδίζουμε - και δουλεύουμε πολύ πιο αποτελεσματικά. Αυτό έχουμε πετύχει σε αυτό το γραφείο. Όταν έχεις κάνει σωστή δουλειά πριν, δεν θα πρέπει να ανησυχείς. Όταν υπάρχει ομάδα πίσω σου τότε η ομάδα σε σηκώνει και η ομάδα σηκώνεται μαζί σου. Δεν πρέπει να φοβόμαστε να μοιραζόμαστε τις γνώσεις μας.»
-Πολλοί σας θεωρούν Αμερικάνα αλλά οι περισσότεροι Ελληνίδα πως καταφέρνετε και το συνδυάζετε;
«Δεν μου ήταν ποτέ δύσκολο λόγω της οικογένειας. Για εμένα ήταν πολύ φυσιολογικό. Μεγάλωσα σαν Ελληνοαμερικανίδα. Όμως τα νιώθω και τα δύο το ίδιο μέσα μου γιατί οι αρχές και ο πολιτισμός της Ελλάδος είναι η βάση της Αμερικής. Είναι πολύ εύκολο για εμένα να κρατάω μία ισορροπία ανάμεσα στα δύο τόσο σε επαγγελματικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο. Και σε αυτό το γραφείο έχουμε υιοθετήσει τα καλύτερα από τους δύο πολιτισμούς.»
- Ηγείστε ενός μεγάλου κλάδου σε μία εποχή με γεωπολιτικές ανακατατάξεις. Πως βλέπετε τον ανταγωνισμό σε παγκόσμιο επίπεδο;
«Δεν φοβάμαι τον ανταγωνισμό. Υπάρχουν θέσεις για όλους. Εμείς εστιάζουμε επάνω σε συγκεκριμένο μοντέλο και συγκεκριμένη πελατεία. Πιστεύω ότι όταν κάνεις τη δουλειά σου σωστά πρέπει να πάει κάτι πολύ στραβά για να χάσεις τον πελάτη. Βέβαια, εγώ δεν τους βλέπω σαν πελάτες. Είναι φίλοι μου. Όταν είσαστε 20 χρόνια μαζί είναι πλέον φίλοι σου. Η δικιά μας η δουλειά χτίζεται πάνω σε σχέσεις. Οι πελάτες μας μάς εμπιστεύονται.»
- Στον κλάδο της παγκόσμιας ναυτιλίας θεωρείστε κάτι περισσότερο από πετυχημένη. Ως Ελληνίδα πως βλέπετε το μέλλον της ελληνικής αγοράς;
«Εάν μου ζητούσαν να περιγράψω την ελληνική ναυτιλία θα έλεγα ότι είναι αυτό που αντέχει στον χρόνο και όχι μόνο. Είναι αέναη. Είμαστε μία μικρή χώρα με 11.000.000 ανθρώπους κι είμαστε Νο 1 στην πλοιοκτησία. Πολλές φορά εκπλήσσομαι. Οι Έλληνες πάντα τα καταφέρνουν. Έστω και την τελευταία στιγμή. Είναι ο λαός τέτοιος που κάνει αυτό που χρειάζεται για να πετύχει. Έτσι, ο πλοιοκτήτης δεν χρειάζεται να κοιτάξει μακριά για να βρει ανθρώπους που θα τον βοηθήσουν για να ανταπεξέλθει. Θα τους βρει εδώ. Εγώ κάθε χρόνο εκπλήσσομαι με το ταλέντο που καλλιεργείται σε αυτόν τον τόπο.»
-Στηρίζει η ελληνική αγορά τις γυναίκες;
«Η εμπειρία κάθε γυναίκας είναι προσωπική. Έχουμε κάνει πολύ δρόμο από το 1997 που ξεκίνησα εγώ. Έχοντας πάει και σε άλλες χώρες χαίρομαι που σε αυτή τη χώρα είμαστε πολλές γυναίκες στον χώρο της ναυτιλίας. Βέβαια, δεν είμαστε πολλές στα υψηλά κλιμάκια αλλά αυτό ισχύει σε όλο τον κόσμο. Σε άλλες χώρες υποχρεώνουν και βάζουν ποσόστωση, στην Ελλάδα δεν χρειάστηκε να το κάνουμε και βλέπουμε αρκετέ γυναίκες να φτάνουν τώρα σε κορυφαία πόστα. Πιστεύω ότι η ελληνική αγορά είναι πιο ανοικτόμυαλη. Νιώθω πολύ πιο άνετα ως γυναίκα εδώ, σε σχέση με άλλες χώρες. Όμως πρέπει δύο πράγματα να δουλέψουμε και αυτό δεν ισχύει μόνο για την Ελλάδα. Το ένα είναι οι προκαταλήψεις που έχουμε ακόμα και εμείς οι γυναίκες. Βέβαια, η Ελλάδα έχει κάνει βήματα. Επίσης, θα πρέπει να υπάρχει προοδευτική σκέψη και να προωθούμε, με πράξεις, τις γυναίκες που έχουν ταλέντο. Θυμάμαι ότι στην εταιρεία μου, πάντα με ρωτούσαν τι θα βόλευε το πρόγραμμά μου για να κάνουμε τις εταιρικές συναντήσεις, καθώς ήξεραν ότι μεγαλώνω ένα παιδί μόνη μου. Έτσι οι συναντήσεις στην Αμερική γίνονταν σύμφωνα με το πρόγραμμά το δικό μου».
Με τη Δωροθέα Ιωάννου θα μπορούσαμε να κουβεντιάζουμε ώρες. Όταν μιλάς μαζί της αισθάνεσαι μία ασφάλεια. Μία σιγουριά. Νιώθεις ότι αυτή η γυναίκα μπορεί να αντιμετωπίσει κάθε τρικυμία. Καταλαβαίνεις ότι έχεις απέναντί σου μια καπετάνισσα….
