Σπυριδούλα Ίριδα Σπανέα
Από την γη της ιστορικής Μάνης θα ταξιδέψει στη Νέα Υόρκη η μανιάτικη σημαία προκειμένου να κυματίσει δίπλα στη γαλανόλευκη, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης «Sail to Freedom»για τα 200 χρόνια από τη Έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης κατά των Οθωμανών. Στο άνυδρο χώμα αυτής της περιοχής του Ταινάρου φυτεύτηκε ο πρώτος σπόρος της λευτεριάς, και οι Μανιάτες με τη σημαία «Νίκη Ή Θάνατος» εισήλθαν, μαζί με άλλους οπλαρχηγούς, στις 23 Μαρτίου στην Καλαμάτα και την απελευθέρωσαν.
Από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1800, όταν Θούριος του Ρήγα ακούστηκε στη Μάνη, το δίστιχο «Σουλλιώταις και Μανιώταις, λιοντάρια ξακουστά, ως πότε σταις σπηλαίς σας, κοιμάστε σφαλιστάς» ηχούσε σε κάθε σπηλιά αυτής της άνυδρης γης, δονούσε την ατμόσφαιρα, και αποτελούσε το πιο δυνατό κάλεσμα για ξεσηκωμό. Εξάλλου, δεν θα ήταν η πρώτη φορά που οι Μανιάτες θα έπαιρναν τα όπλα. Οι Μανιάτες, κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας, διατηρούσαν το δικαίωμα στην οπλοφορία. Μπορεί βέβαια τα όπλα, πολλές φορές, να τα χρησιμοποιούσε η μία οικογένεια κατά της άλλης στις ατελείωτες βεντέτες και γδικιωμούς, αλλά το κοινό πάθος για την ελευθερία είχε ενώσει τις περισσότερες από τις μανιάτικες οικογένειες. Τα μηνύματα της Φιλικής Εταιρείας, που είχαν φτάσει στην άγονη Μάνη, αποτέλεσαν το καλύτερο... νερό για να βλαστήσει ο σπόρος της ελευθερίας. Αυτός ο σπόρος που και άλλες φορές, κατά τους περασμένους αιώνες, είχε ωθήσει τους Μανιάτες σε ξεσηκωμούς και προσπάθειες για επανάσταση.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της συμμετοχής τους στα Ορλωφικά όπου η Μάνη αποτέλεσε κέντρο και ορμητήριο. Στον κόλπο του Οιτύλου έδεσαν σκάφη των αδελφών Ορλώφ, και τον Μάρτιο του 1770 οι Μανιάτες μαζί με τους Ρώσους κατέλαβαν τον Μυστρά σε έναν ξεσηκωμό που δεν είχε αίσιο τέλος. Με σύνδεσμο τους Στεφανόπουλους – Κομνηνούς της Κορσικής, οι οποίοι κατάγονταν από το Οίτυλο, είχαν έρθει, επίσης, σε επαφή με τον Μ. Ναπολέοντα προκειμένου ο Κορσικανός στρατηλάτης να βοηθήσει στην έναρξη της επανάστασης. Το 1897, Μανιάτες πολέμησαν και στην Κρήτη. Δεν είναι τυχαίο ότι το 1813 ο Άγγλος Douglas είχε γράψει ότι «Η απελευθέρωσις της Ελλάδος θα προέλθει από τα όπλα των Μανιατών και από το εμπόριον της ΄Υδρας».
Η ύψωση της σημαίας «Νίκη Ή Θάνατος»
Σύμφωνα με την τοπική προφορική παράδοση, στις 17 Μαρτίου 1821, στη θέση «Κοτρώνι», έξω από τον ναό των Ταξιαρχών στην Αρεόπολη (Τσίμοβα ονομαζόταν τότε), συγκεντρώθηκα οι επαναστάτες και ύψωσαν την πρώτη επαναστατική σημαία. Ήταν κατασκευασμένη από λευκό πανί, στο κέντρο της είχε έναν γαλάζιο σταυρό και πάνω έγραφε «Νίκη Ή Θάνατος και όχι Ελευθερία γιατί η περιοχή της Μάνης ήταν ελεύθερη. Επίσης, το Νίκη Ή Θάνατος είναι το αντίστοιχο του σπαριάτικου «Ταν ή επί Τας», το οποίο, επίσης, υπάρχει στη μανιάτικη σημαία. Δεν είναι τυχαίο ότι ο αείμνηστος ιστορικός Σαράντος Καργάκος αποκαλούσε τους Μανιάτες "σπαρτιατόγγονα".
Η σημαία ευλογήθηκε από ιερείς, και οι Μανιάτες έδωσαν τον όρκο για την ελευθερία. Εδώ αξίζει να αναφέρουμε ότι ο όρκος αποτελούσε αναπόσπαστο στοιχείο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Οι Φιλικοί ορκίζονταν, ενώ τόσο ο Ρήγας Φεραίος όσο και ο Αδαμάντιος Κοραής στον Θούριο και το Άσμα Πολεμιστήριον, αντίστοιχα, παρακινούν τους σκλαβωμένους να ξεσηκωθούν και να ορκιστούν. Ο Ρήγας γράφει χαρακτηριστικά:
«Όρκος κατά της Tυραννίας, και της αναρχίας.
Ω Bασιλεύ του Kόσμου, ορκίζομαι σε σε,
Στην γνώμην των τυράννων, να μην ελθώ ποτέ.
Μήτε να τους δουλεύσω, μήτε να πλανηθώ,
Eις τα ταξίματά τους, για να παραδοθώ.
Εν όσω ζω στον Kόσμον, ο μόνος μου σκοπός,
Για να τους αφανίσω, θε νάναι σταθερός.
Πιστός εις την Πατρίδα, συντρίβω τον ζυγόν,
Aχώριστος για νάμαι, υπό τον Στρατηγόν.
Κι' αν παραβώ τον όρκον, να στράψ' ο Oυρανός,
Kαι να με κατακάψη, να γένω σαν καπνός.»
Η μανιάτικη σημαία τη σύγχρονη εποχή
Από τις 17 Μαρτίου 1821, η λευκή σημαία με τον γαλάζιο σταυρό συνδέθηκε με τη Μάνη και αποτελεί την επίσημη τοπική σημαία της. Σε όλες τις εκδηλώσεις που παίρνουν μέρος οι Μανιάτες βρίσκεται πάντα στην πρώτη γραμμή. Εφέτος, κατά τον επίσημο εορτασμό των 200 χρόνων από την Έναρξη της Επανάστασης, η λευκή σημαία με το «Νίκη Ή Θάνατος» ήταν σημαία που ηγήθηκε των υπολοίπων ελληνικών λαβάρων κατά την παρέλαση στο Σύνταγμα. Λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 17 Μαρτίου, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου και η πρόεδρος της Επιτροπής «Ελλάδας 2021» Γιάννα Αγγελοπούλου ήταν παρούσες στους εορτασμούς που πραγματοποιήθηκαν στη Μάνη της Λακωνίας.
Στις 6 Ιουνίου, η ιστορική σημαία της Μάνης, θα κυματίσει δίπλα από την ελληνική σημαία στην εκδήλωση «Sail to Freedom», στη Νέα Υόρκη, ως ένα είδος φόρου τιμής στα όσα πρόσφεραν οι κάτοικοι αυτής της κακοτράχαλης περιοχής στην Ελληνική Επανάσταση.
Πηγές
https://pdfcoffee.com/kapetanakis-pdf-free.html
http://www.snhell.gr/anthology/content.asp?id=28&author_id=3
Ευχαριστούμε πολύ την "Αδούλωτη Μάνη" για την παραχώρηση των φωτογραφειών. Η φωτογραφία του χαρακτηριστικού Μανιάτη Δ. Μαυροειδόγγονα είναι του Ηλία Περγαντή και προέρχεται από το αρχείο της "Αδούλωτης Μάνης".
