Σαν σήμερα, πριν έναν χρόνο, στις 17 Μαΐου 2022, "έφυγε" από τη ζωή ο Βαγγέλης Παπαθανασίου. Ο κορυφαίος Έλληνας δημιουργός πέθανε σε νοσοκομείο της Γαλλίας, όπου νοσηλευόταν "χτυπημένος" από τον κορωνοϊό.
Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου γεννήθηκε στις 29 Μαρτίου 1943 στην Αγριά Μαγνησίας και μεγάλωσε στην Αθήνα. Το ταλέντο του στην μουσική ήταν έκδηλο από τα παιδικά του χρόνια, ξεκινώντας σπουδές πιάνου, εμφανίστηκε για πρώτη φορά μπροστά σε κοινό όταν ήταν μόλις 6 ετών .
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 άρχισε να ασχολείται με την ποπ μουσική. Συμμετείχε στο γνωστό συγκρότημα «Forminx» και παράλληλα έγραφε μουσική για κινηματογραφικές ταινίες.
Το 1968, μαζί με τον Λουκά Σιδερά και τον Ντέμη Ρούσσο, σχηματίζουν τους «Aphrodite's Child», που έμελλε να γίνει το πιο επιτυχημένο ελληνικό συγκρότημα στο εξωτερικό. Το 1968, γνώρισαν τεράστια επιτυχία με το σινγκλ «Rain And Tears» και το 1972, κυκλοφόρησαν το συγκλονιστικό διπλό άλμπουμ «666» που θεωρείται από τα κορυφαία δείγματα της προοδευτικής ψυχεδελικής μουσικής.
Την ίδια χρονιά όμως το συγκρότημα διαλύεται και ο Βαγγέλης Παπαθανασίου ακολουθεί σόλο καριέρα. Στρέφεται αποκλειστικά στο συνθεσάιζερ και το 1974 κτκλοφορεί τον πρώτο προσωπικό του δίσκο με τίτλο «Earth», με εμφανείς τις επιρροές από την ελληνική μουσική. Την ίδια χρονιά, αφήνει το Παρίσι και εγκαθίσταται στο Λονδίνο.
Θα ακολουθήσουν οι δίσκοι «Heaven and Hell», Albedo 039» (1976) και «Spiral» (1977), που θα διαμορφώσουν το προσωπικό του ύφος και θα τον κάνουν ευρύτερα γνωστό. Το 1979, θα γνωρίσει μεγάλη επιτυχία και στην χώρα μας με τις «Ωδές», μια σειρά ηλεκτρονικών διασκευών πάνω σε παραδοσιακά ελληνικά τραγούδια που ερμηνεύει η Ειρήνη Παππά. Η σπουδαία ελληνίδα ηθοποιός είναι η ερμηνεύτρια και στον δίσκο του «Ραψωδίες», με θέμα την βυζαντινή μουσική, που θα κυκλοφορήσει το 1986.
Η παραλίγο ένταξη του στο συγκρότημα «Yes», το 1974, είχε ως αποτέλεσμα την γνωριμία και την φιλία του με Τζον Άντερσον με τον οποίο συνεργάστηκε στα άλμπουμ « Short Stories» (1979) και «The Friends of Mr. Cairo» (1981), που γνώρισαν μεγάλη επιτυχία.
Η ενασχόλησή του με την κινηματογραφική μουσική συνεχίστηκε σε μεγάλες διεθνείς παραγωγές. Το ξεκίνημα έγινε το 1970 με την μουσική για το ντοκιμαντέρ του Φρεντερίκ Ροσίφ «Η Αποκάλυψη των Ζώων» («L'Apocalypse des animaux»), που κυκλοφόρησε σε δίσκο το 1973.
Το 1982, ανήμερα των 39ων γενεθλίων του θα τιμηθεί με Όσκαρ για την μουσική της ταινίας του Χιού Χάντσον «Οι δρόμοι της Φωτιάς» («Chariots of Fire»). Η μουσική σύνθεση αυτή συνεχίζει ακόμα και σήμερα να προκαλεί συγκίνηση στο άκουσμά της, καθώς έχει συνδεθεί άρρηκτα με τον ελληνικό πολιτισμό και το ολυμπιακό ιδεώδες.
Οι επόμενες συνεργασίες του με τους Ρίντλεϋ Σκοτ, Κώστα Γαβρά και Κορεγιόσι Κουραχάρα (Koreyoshi Kurahara) στις ταινίες «Blade Runner», «Missing» και «Antarctica» αντίστοιχα άφησαν όχι μόνο εποχή, αλλά φανέρωσαν το ποιόν του ως καλλιτέχνη και τη σημαντική προσφορά του στη μουσική.
Ο κορυφαίος Έλληνας δημιουργός έχει συνθέσει τα σάουντρακ πολλών μεγάλων επιτυχιών μεταξύ αυτών το «1492: Χριστόφορος Κολόμβος» («1492: The Conquest Of Paradise», 1992), «Αλέξανδρος» (2004) του Όλιβερ Στόουν και «Ελ Γκρέκο» (2007) του Γιάννη Σμαραγδή.
Πέρα από τον κινηματογράφο, ο Βαγγέλης Παπαθανασίου ασχολήθηκε επίσης με μουσικά έργα για το θέατρο και τον χορό, ενώ η μουσική που έγραψε για την παράσταση «Ηλέκτρα» με πρωταγωνίστρια την Ειρήνη Παππά και σκηνοθέτη τον Μιχάλη Κακογιάννη γνώρισε τεράστια επιτυχία. Την ίδια περίοδο, εμπνεύστηκε και τη μουσική για τα μπαλέτα «Frankenstein – Modern Prometheus» το 1985 και «The beauty and the beast» το 1987, που ερμήνευσε το Royal Ballet στο Covent Garden του Λονδίνου.
Το 2003, αποκάλυψε την ικανότητα του και στη ζωγραφική. παρουσιάζοντας εβδομήντα έργα ζωγραφικής στα πλαίσια της Βαλένσια Μπιενάλ στην Ισπανία. Η έκθεση Vangelis Pintura μεταφέρθηκε στην Ουρουγουάη, την Αργεντινή και τη Βραζιλία και, μετά την επιτυχία της, τα έργα του πλέον εκτίθενται σε σημαντικές γκαλερί σε όλο τον κόσμο.
Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου έχει ηχογραφήσει πάνω από 50 άλμπουμ. Ο τελευταίος δίσκος του «Nocturne: The Piano Album» κυκλοφόρησε τις 25 Iανουαρίου 2019.
Η Μουσική του Βαγγέλη Παπαθανασίου στο Διάστημα
Η πρώτη του γνωριμία με τον κόσμο του διαστήματος έγινε το 1980 όταν ξεκίνησε να προβάλλεται η αμερικανική τηλεοπτική σειρά «Cosmos: A Personal Voyage» του Καρλ Σαγκάν, που είχε ως κύριο θέμα τη θέση του ανθρώπου στο σύμπαν και την ύπαρξη εξωγήινης ζωής. Η μουσική επένδυση των επεισοδίων δημιουργήθηκε από τον Βαγγέλη Παπαθανασίου, ενώ η σειρά απέσπασε βραβείο Emmy και προβλήθηκε σε 500 εκατομμύρια τηλεθεατές σε 60 χώρες.
Το 1995, το International Astronomical Union Minor Planet Center έδωσε το όνομά του (Vangelis) στον Αστεροειδή 6354 ως ένδειξη εκτίμησης και σεβασμού στη μουσική του προσφορά, αλλά και στην αγάπη του για το διάστημα.
Το καλοκαίρι του 2001, παρουσίασε το έργο «Μυθωδία» στους στύλους του Ολυμπίου Διός, όπου η μουσική του έργου δημιουργήθηκε ώστε να συνοδεύσει τη διαστημική αποστολή της ΝΑSΑ 2001 «Οδύσσεια στον Άρη». Ήταν μία φαντασμαγορική μουσική παράσταση, κατά τη διάρκεια της οποίας προβάλλονταν απεικονίσεις κυρίως από θεούς της αρχαίας Ελλάδας και διαστημικές εικόνες της ΝΑSΑ μέσω ειδικών οπτικών εφέ. Τα σολιστικά μέρη του έργου ερμήνευσαν οι σοπράνο Τζέσι Νόρμαν και Κάθλιν Μπατλ. Επίσης συμμετείχε η Μητροπολιτική Ορχήστρα του Λονδίνου, η 120μελής χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ενώ ο ίδιος ο συνθέτης χειριζόταν τα πλήκτρα. Το έργο προβλήθηκε τηλεοπτικά σε όλο τον πλανήτη, ενώ υπήρχαν γιγαντοοθόνες και στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Μετά το τέλος της μουσικής παράστασης η Γαλλική Κυβέρνηση, την οποία εκπροσώπησε ο Υπουργός Παιδείας Ζακ Λανγκ, απένειμε στον Βαγγέλη Παπαθανασίου τον τίτλο του Τάγματος της Λεγεώνας της Τιμής σε μία τελετή που έλαβε χώρα στο περιστύλιο του Ζαππείου.
Δύο χρόνια αργότερα, η ΝΑSΑ τίμησε τον περίφημο μουσικό με το μετάλλιο δημόσιας συνεισφοράς σε αναγνώριση εξαιρετικής συνεισφοράς στο όραμα της, βραβείο που αποτελεί την υψηλότερη τιμή από τον Αμερικανικό Οργανισμό για μη κυβερνητικά πρόσωπα.
Τον Ιούνιο του 2018, έγραψε μουσική για την εναπόθεση της τέφρας του διάσημου κοσμολόγου Στίβεν Χόκινγκ και το τραγούδι μεταδόθηκε, μέσω της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας, στο διάστημα προς την κατεύθυνση της πλησιέστερης μαύρης τρύπας, 1Α 0620-00, ως φόρος τιμής στο έργο και την προσφορά του Χόκινγκ στις επιστήμες.
